Kurumsal Değişim İhtiyacı Neden Ortaya Çıkıyor?

Son dönemde Türkiye’de ve Dünya’da yaşananlar, kurumları değişime zorlayan faktörleri gözden geçirmemi sağladı. Kurumlar genellikle bir sorun/tehdit veya ihtiyaç karşısında varlıklarını sürdürebilmek için değişime ihtiyaç duyarlar. Başlıca değişim nedenlerine aşağıda yer verdim:

1. Krizler: Terörizm, doğal afetler, ekonomik olumsuzluklar ve son yaşadığımız Covid salgını gibi yaygın sağlık sorunları kurum ve endüstrileri etkiler. Krizlerden en çok etkilenen endüstriler yenilikçi çözümler geliştirmek suretiyle krizin sebep olduğu olumsuz koşullarla baş etmeyi öğrenmek zorundalar. Örneğin; perakendeciler ve restoranlar sektörü krizin sebep olduğu iş kaybını, kurye servisleri kurmak suretiyle hafifletti.  

2. Performans Sorunları: Kuruluş amaç ve karlılık hedeflerine ulaşılamıyor veya diğer organizasyonel ihtiyaçlar karşılanamaz hale geliyorsa, oluşan performans açığını kapatmak için bazı değişiklikler yapılması gerekebilir.

3. Yeni Teknolojiler: Üretim ve hizmetlerin daha verimli ve ekonomik bir şekilde yürütülmesi için teknolojik yatırım zorunluluğu.

4. Pazarda Yeni Fırsatların Ortaya Çıkması: Yapılan strateji çalışmalarında rekabetçi kalabilmek için pazarda yeni fırsatların değerlendirilmesi yönünde bir görüş oluştuğu takdirde.

5. İç ve Dış Baskılara Tepki: İç baskılar genellikle çalışanlardan ve insan kaynaklarının nitelik bakımından değişiminden kaynaklanır. Dış baskılar ise; müşteriler, rekabet, değişen devlet düzenlemeleri, hissedarlar, finansal piyasalar ve kurumun dış ortamındaki diğer faktörler dahil olmak üzere birçok alandan gelir.

6. Birleşme ve Devralmalar: Birleşme ve devralmalar sonucunda iki kuruluş birleştirildiğinde kritik fonksiyonlarındaki yönetici sayısında azaltma gerektiğinden, insan kaynakları politikaları gereği alınan kararlar çalışanları olumsuz yönde etkiler ve birçok alanda değişiklik yaratır.

7. Değişim Uğruna Değişim: Yeni atanan bir CEO’nun, yönetim kuruluna bir şey yaptığını göstermek ve kendini ispatlamak için değişim önerileri sunması da çok rastlanan değişim nedenlerinden biridir.

8. Moda Gereği: Kuruluşların belirli değişiklikler yapmasının bir başka nedeni de, diğer kuruluşların (90’lardaki kalite çemberleri ve yeniden yapılanma çalışmaları gibi) uğraşıyor olmasıdır. Piyasa ve müşteriler bazı yenilikleri olumlu algılarlar.

9. Planlı Terk: Talebi azalan ürünlerin, pazarların veya yan kuruluşların terk edilmesi ve kaynakların inovasyon ve yeni fırsatlara tahsis edilmesi sonucu meydana gelen değişiklikler.

Evet, buraya kadar başlıca değişim nedenlerini gördük. Şimdide bu çalışmalar sırasında kurumların organizasyonlarında nelerin değişebildiğini görelim.

Organizasyonlarda Neler Değişebilir?

Örgütsel değişim birçok şekilde olabilir. Bir şirketin yapısında, stratejisinde, politikalarında, prosedürlerinde, teknolojisinde veya kültüründe bir değişiklik içerebilir. Değişiklik, yıllar önceden planlanabilir ya da şirket dışında aniden ortaya çıkan bir gelişme (Yaşanan son salgın gibi) şirketi hızla değişmeye zorlayabilir.

Yukarıda yer verdiğimiz sorun ve ihtiyaçlara çözüm bulmak amacıyla organizasyonlarda değişebilecek başlıca alanlara aşağıda yer almaktadır:

1. Misyon, Vizyon ve Strateji: Kuruluşlar sürekli olarak, "İşimiz nedir ve ne olmalı?" diye sormalıdır. Bu soruların cevapları, kuruluşun misyonunda (işinin amacı), gelecek vizyonunda (kuruluşun neye benzemesi gerektiği) ve rekabet stratejisinde değişikliklere yol açabilir.

2. Teknoloji: Kuruluşlar, verimliliği artırmak ve maliyetleri düşürmek için teknolojilerini (örneğin, sattıkları şeyin üretim teknoloji ve süreçlerini) değiştirebilirler.

3. İnsan-Davranış Değişiklikleri: Kuruma yeni bilgi ve becerileri kazandırmak için yöneticilere ve çalışanlara eğitim verilebilir veya çalışanlar değiştirilebilir veya çalışan sayısı düşürülebilir. Son dönemde yaşanan ekonomik krizlerin bir sonucu olarak, pek çok kuruluş işçi alımını durdurdu ve alternatif çözümler geliştirmeye çalıştı.

4. Görev-İş Tasarımı: İşyerinde işlerin yürütülme şekli, görev tanımları, iş yapma yöntemleri değiştirilebilir.

5. Organizasyon Yapısı: Kurumlar dış çevrelerine daha duyarlı olabilmek, karar alma süreçlerini hızlandırmak için örgüt tasarımlarını ve yapılarını değiştirebilirler.

6. Örgüt Kültürü: İşletmeler, yönetim ve liderlik tarzları, değer ve inançları dahil olmak üzere kültürlerini değiştirmeye çalışabilirler. Organizasyonların değiştirebileceği şeyler arasında, kültürel değişim en zor olanıdır.

Bunlar organizasyonların değişiklik yapabileceği temel alanlar. Bu alanlardan birinde yapılacak değişikliklerin genellikle başka bir alan üzerinde (organizasyonların organik yapılar olduğu kuramı gereği) etkisi olacağını not etmek önemlidir. Örnek olarak, değişen teknoloji, insan davranış alanında değişiklikler gerektirebilir (teknolojinin nasıl kullanılacağına dair yeni bilgi ve beceriler edinme ihtiyacı). Mesela buna ERP projelerinde çok rastlıyoruz.